Al sinds de start van mijn schrijverschap hou ik voortdurend pleidooien voor (veel) meer lange termijnvisie, meer oude en vooral wijze politici die voorbij de waan van de dag kijken en echte visionairs. Want voor de zoveelste keer hebben de stikstof- en PFAS-crisis bewezen dat de overheid bovenal ad-hoc-beleid doet, geen realistische visie heeft op fundamentele problemen en ook amper of niet aan herijking doet. Met als gevolg dat de samenleving met veel te veel verkeerd beleid wordt opgezadeld, de vaak hoge kosten daarvan eveneens moet slikken en de rechter de overheid steeds vaker moet corrigeren. Alleen al dit laatste is een uiterst beschamende vertoning maar ondanks dat steeds meer politici dat ook een probleem vinden, wordt er nog bijzonder weinig aan gedaan. Juist in een tijdperk vol korte termijn-denken (vooral bij populisten), een steeds groter wordende informatiestroom en téveel aandacht voor bijzaken moeten de GROTE beleids-lijnen veel meer én veel beter bewaakt worden ! Burgers en bedrijven mogen namelijk van de overheid verwachten dat zij dat (zo) doet omdat die er vaak zelf maar beperkt, amper of zelfs helemaal niet mee bezig (kunnen) zijn. Dat wordt langzaam beter maar gaat in een zó laag tempo dat dit nog decennia tot veel te weinig daadkracht, verandering en verbetering leidt. En daarom is in die driehoek een partij nodig die véél beter zijn verstand gebruikt, zaken veel slimmer doorrekent en die consequent handelt. Dit laatste is cruciaal om een zwabberende overheid te voorkomen want daar zijn namelijk altijd slachtoffers van; in dit geval zijn het boeren, hard rijdende automobilisten en (te idioot voor woorden !) de natuur. De natuur die juist BESCHERMD moet worden tegen teveel stikstof wordt in de huidige plannen in feite gesaneerd en dat is om heel veel redenen een totaal verkeerde ontwikkeling ! Ex-formateur en ex-vic-voorzitter van de Raad van State Tjeenk Willink verwoordde het begin dit jaar zo: ‘de Staat functioneert onvoldoende zodat zij geen oplossingen biedt voor fundamentele problemen waar we voor staan’. Dan zeg ik u: hoeveel óverduidelijke waarschuwingen moeten we nog krijgen voordat we beseffen dat zulks doormodderen ECHT NIET VERDER KAN ? Alleen al daarom betalen we JAARLIJKS tientallen miljarden aan belastinggeld te veel !

ABN AMRO-topman weet méér over ECB-rentebeleid …

Beloofd is beloofd, zo luidt het gezegde. Dus als je als bedrijf iets belooft aan je klanten dan moet je dat in normale omstandigheden ook waarmaken; anders zijn het immers loze woorden. Zo beloofde ABN-AMRO-topman van Dijkhuizen bij de presentatie van de derde kwartaal-cijfers dat de bank geen negatieve spaarrentes in rekening gaat brengen voor tegoeden tot € 100.000 (het maximum van het Europees bank- deposito-garantiestelsel). In hetzelfde kwartaal verlaagde de bank de spaarrente nog naar 0,01% maar de topman garandeert dus blijkbaar dat dit niet onder 0 gaan zakken. En dat is op zijn minst zeer opmerkelijk TENZIJ hij de plannen van de ECB kent, de centrale bank wiens rentes de commerciële banken vrijwel altijd volgen. En laat de ECB de rente onlangs juist VERDER VERLAAGD hebben naar NOG NEGATIEVERE WAARDES; iets dat de vermogende klanten van banken en grote bedrijven al merken omdat zij WEL een negatieve rente berekend krijgen ! Van Dijkhuizen legde trouwens ook uit dat de winst van de bank in belangrijke mate terug is gelopen van 738 naar 558 miljoen omdat het renteklimaat enorm uitdagend is. Zodat de bank bij langere aanhoudende zeer lage rente langer nodig zal hebben om de kosten /inkomsten-verhouding op het gewenste niveau te krijgen. In zo’n bijzonder en onvoorspelbaar rente-klimaat lijkt het niets minder dan waaghalzerij om een dergelijke belofte aan naar schatting 95% van de klanten te doen ! En aangezien zo’n topman, mits hij serieus wil worden genomen, een dergelijke belofte niet zomaar doet ga ik er vanuit dat dit ‘inside information’ is en dat hij weet dat de ECB haar renteniveaus niet nóg verder naar beneden duwt. Daarmee kom ik op een voorspelling die ik eerder heb gedaan en waarin ik schreef dat de ECB niet al te ver kon gaan met haar negatieve rente omdat het vertrouwen dan uit het financiële systeem wegloopt. Het kostbare vertrouwen dat in 2007 al even helemaal wegviel nadat de ene na de andere bank, met absurd hoge risicoprofielen, simpelweg omviel …

Na de kredietcrisis doen we gewoon véél meer van hetzelfde: heilloos !

Gezien de ontzagwekkende moeite die het tot op de dag van vandaag kost om het vertrouwen in het omgevallen mondiaal financieel systeem te herstellen (zie mijn recente column over wantrouwen in banken), een proces dat ook 10 jaar na de crisis nog altijd doorgaat, mag zoiets NOOIT WEER gebeuren. Echter, de kredietcrisis die feitelijk een schuldencrisis was is vooral bestreden met het maken van NOG VEEL MEER schulden en alleen al dat maakt de kans op een nieuwe (schulden) crisis groot. Hoe is dat gebeurd en wie zijn daar verantwoordelijk voor ? Dat zijn bovenal de centrale banken, die in veel landen de rente naar het absolute nulpunt hebben gejaagd; en zelfs nog daaronder ! Door die maatregel, die groei en opname van krediet moet bevorderen, leenden veel politieke machthebbers enorme sommen geld en probeerden de omgevallen banken overeind te houden; en in veel gevallen lukte dat. Maar dat betekende ook dat de staatsschulden overal ter wereld explosief stegen en de totale mondiale schuldenlast opliep tot ruim 300% BBP ! En geloof het of niet, maar ook nu loopt die mondiale schuldenlast nog steeds op en dat wordt OOK een keer onhoudbaar. Zodat de kans op een kredietcrisis 2.0 steeds groter wordt ! Nu mag u zelf bepalen hoe groot die kans is en hoe groot de kans is dat centrale banken nóg veel meer opschuif- en uitstelgedrag in monetaire verpakking moeten gaan toepassen als er weer zo’n crisis losbarst. Anders gezegd: banken zochten in 2007 de uiterste grenzen van het toenmalige financieel systeem op en overschreden die, waarop centrale banken met allerlei (monetaire) truken die grenzen drastisch moesten verruimen. Simpelweg om ze binnenboord (lees: solvabel) te houden en gelukkig lukte dat voor de meeste banken. Maar omdat die nu ook de verruimde grenzen opzoeken (wie geeft veel van die hard stijgende kredieten ?) en daar uiteindelijk ook overheen gaan (dat doen banken altijd !), dan gaat ook dit verruimde systeem uiteindelijk kapot. Conclusies: niet alleen is ook dit verruimde systeem verrot en als het kapot gaat dan MOETEN centrale banken NOG NEGATIEVERE rentes invoeren. En zakt het vertrouwen in (centrale) banken hele lange tijd ook tot onder 0 ! Dappere van Dijkhuizen …

ING maakte een harde smakkerd, maar lijkt op te krabbelen …

Omdat ik de grafiek en analyse van ABN-AMRO nog niet zo lang geleden heb gedaan, pak ik nu die andere grote beursgenoteerde NL-bank erbij: ING. Daar ging het de laatste tijd niet best want de koers zakte van ruim boven 16, ook al even boven de dalende groene weerstand, naar bijna 8 terug. En dat was niet het enige want zij zakte ook onder de stijgende bruine steunlijn van de stijgende trend sinds 2009 en dat was veel problematischer. Want in theorie zou de koers daardoor nog véél verder richting 5 of zelfs uiteindelijk 2 terug kunnen zakken ! Maar: op het laatste moment, en gesteund door de low uit 2016, wist de koers zich alsnog te herstellen en weer boven die zo belangrijke stijgende bruine steun te komen. Die heb ik dun afgebeeld en de nieuwe iets minder sterk stijgende bruine steunlijn staat er nu kort onder; een toegestane mutatie die niet al te vaak maar toch met enige frequentie voorkomt mits de koers boven de oude steunlijn terugkomt (én blijft). In 2015 schreef ik al dat de nadering van die dalende groene weerstand een zware winstname op zou gaan leveren en dat klopte uiteindelijk; wel pas een paar jaar later. Ik heb rond het moment van de tijdelijke opwaartse uitbraak (begin 2018) boven die weerstand zwaar getwijfeld of ik mijn mening moest bijstellen want de koers stond er meerdere weken ruim boven; maar de druk was uiteindelijk toch nog té groot. Waar staat het aandeel nu ? Formeel is het nét opwaarts uitgebroken boven de dalende magenta weerstand van begin 2018, de eerder genoemde valse uitbraak, en blijft vooralsnog ook boven bij de stijgende bruine steunen. Dan is het waarschijnlijk dat de koers opnieuw de dalende groene weerstand op gaat zoeken (nu op 14) en is dat een leuke stijging om mee te pakken. Maar: daar aangekomen moet u beslist winst nemen omdat de koers dan in ieder geval weer een paar euro naar beneden gaat. En dat spel gaat nét zolang door totdat die stijgende dalende groene steun uiteindelijk sneuvelt en de koers verder kan stijgen naar 16 en later 20; of alsnog door de dikke stijgende bruine steun zakt en hard onderuit gaat …