Maar liefst 4 bronnen vertelden het vrijwel altijd goed ingelichte Reuters dat de ECB voorbereidingen treft om haar stimulatie-programma’s van duizenden miljarden door te laten draaien ZONDER de belangrijkste aandeelhouder; de Bundesbank ! Dit omdat de juridische ruzie tussen het Duits Constitutioneel Hof in Karlsruhe en het EU-Hof van Justitie, in geval van ontsporing en escalatie, zou kúnnen leiden tot terugtrekking van de Bundesbank uit de ECB op dit vlak. Dat zou ongekend zijn en betekent een enorme scheur in een de Eurozone, maar omdat ik direct besefte welke enorme impact dit kan krijgen, heb ik het gegeven al eerder in (inleidingen van) mijn columns verwerkt en mag het voor u geen verrassing zijn. Uiteraard zal de ECB, en in de eerste plaats op juridisch- en in de tweede plaats op programmatisch vlak, alles op alles zetten om de Bundesbank binnenboord te houden. Danwel haar terug te krijgen als zij er (tijdelijk) uit zou moeten stappen. Ik acht de kans dat deze scheuring daadwerkelijk ontstaat, dan ook nog niet al te groot. Temeer omdat er nog enige tijd is voor de ECB om veel beter uit te leggen waarom zij bepaalde dingen doet en de nadelen daarvan op de koop moeten worden genomen. Voor het algemeen belang, voor het belang van de ECB en de nationale centrale banken alsmede voor het Duits (constitutioneel en financeel) belang. Want daar wringt de schoen: te veel dingen die de ECB klakkeloos uitvoert zijn in ieder geval deels in strijd met de Duitse grondwet; het juridisch oordeel daarover was helder. Mocht dat onvoldoende of niet lukken, en dat weten we tegen de zomervakantie, dan neemt de kans op een dergelijke ongekende scheuring in de Eurozone zéér snel toe. En aangezien het motiveren van een aantal van die programma’s richting het Duits belang en de Constitutionele legaliteit lastig is, is moeilijk te voorspellen of de ECB daarin slaagt. Zo niet, dan ontstaat er een zogenaamd zwarte-zwaan-situatie waarin er plotsklaps enorme vraagtekens onder de (financiering van de) Eurozone komen te staan. En het hoeft geen betoog dat dit tot heftige gevolgen op de EU-schuldenmarkt (denk aan ‘t wankelende Italië) en dus indirect ook op de EU-beurzen leidt ! Immers, de vorige keer dat er een financiele Eurozone-crisis was (het omvallende Griekenland in 2011) wist de zone maar met grote moeite te overleven. Griekenland viel toen om als nawee uit de kredietcrisis. En mocht de enorme schuldenberg van Italië gaan glijden als nawee van de corona-crisis, tegen die tijd ca. 150% BBP (het nivo dat Griekenland ten val bracht; iets waar ik al vaker op heb gewezen !), dan zijn de rapen gaar ! En mocht de Bundesbank dan niet mee (mogen) doen, dan valt de Eurozone zeker uiteen …

Corona-crisis sleept veel ernstiger voort dan gedacht; tot massale vaccinatie

Het is moeilijk uit te leggen dat de mondiale beurzen zich in 1e instantie geen sikkepit aantrokken van de op dat moment al in China exploderende corona-crisis, terwijl vaak gezegd wordt dat beurzen doorgaans goed (3-6 maanden) vooruitkijken. En ook toen corona buiten China opdook en het gevaar op een pandemie enorm toenam, maakten de beurzen zich vooralsnog weinig zorgen. Dat veranderde ineens én totaal toen er blijkbaar een psychologisch punt werd bereikt waarop de meerderheid dat ineens WEL een enorm risico vond, en zich ingehaald voelde door de realiteit. Resultaat: alsnog de beurscrash die zo voorspelbaar was geworden dat amper iemand achteraf begrijp waarom het zo lang had geduurd. Inmiddels grijpt de corona-crisis op een voor onze generaties ongekende manier en met gigantische impact om zich heen (VS passeerde juist 100.000 geregistreerde doden), en worden de economische gevolgen daarvan in mijn ogen nog altijd zwaar onderschat. En dan bedoel ik uiteraard niet alleen de gevolgen van de lockdowns, die in veel opzichten ergere economische gevolgen hebben dan de (beurs)crisis van de jaren 30 (Grote Depressie), maar ook de naweeën van de er op volgende (langzame) versoepelingen. Immers, zolang als er geen goed werkend en goed getest vaccin is om onze ouderen en zieken risico-arm te beschermen tegen dit vooral voor hen dodelijk virus (de rest is veel minder kwetsbaar), zullen er sterke restricties blijven. En dus KAN er nooit sprake zijn van slechts 1-2 slechte tot hondsberoerde kwartalen voor veel beursgenoteerde bedrijven en landelijke economieën, maar blijven de naweeën van de corona-crisis in ieder geval tot ver in 2021 voortslepen ! Nogmaals, zolang er niet mondiale schaal gevaccineerd kan worden, en dus is de uitkomst van die race naar een goed getest en goed werkend vaccin ook voor de beurzen uiterst belangrijk. Eerdere, redelijk vergelijkbare situaties uit het verleden leren ons dat het een moeizaam verhaal is om een effectief vaccin tegen virussen te ontwikkelen; temeer omdat kleine mutaties in het genoom van het virus een vaccin al veel minder tot inneffectief maken. Kijk naar de jaarlijkse griepspuit: zit de dán rondwarende stam niet in dat vaccin, en dat gebeurt regelmatig, dan worden er toch heel veel mensen (ernstig) ziek en is het sterftecijfer ook veel hoger dan gemiddeld. Anders gezegd: alleen vaccins met de capaciteit om afweersystemen van menselijke lichamen bloot te stellen aan de (geinactiveerde) virussen met de meest voorkomende / gevaarlijke mutaties maken een kans. Het gaat dus niet om 1 vaccin tegen 1 virus maar om een vaccin waar diverse (geinactiveerde) virustypes in voorkomen; en dat bemoeilijkt de zaak ernstig …

Ik blijf erbij dat beurzen (veel) te optimistisch zijn over de ingrijpende naweeen van de nieuwe ‘corona-samenleving’ en de economische schade …

Oftewel, een goed werkend en goed getest vaccin, dat effectief moet werken bij hele grote groepen mensen, is een verschrikkelijk grote uitdaging voor de medische wetenschap en zal waarschijnlijk nog geruime tijd op zich laten wachten. Anders gezegd: de sterk beperkende voorwaarden naar de lockdown’s zullen zonder veel twijfel tot diep in 2020 en misschien zelfs wel tot in 2021 verplicht blijven. En dan hoeft het geen betoog dat dit voor heel veel bedrijven, beursgenoteerd of niet, betekent dat zij ook het 3e en/of 4e kwartaal geen winst kunnen maken, (zwaar) verlies (blijven) leiden en of zelfs failliet gaan. En tenzij er binnenkort een uiterst innovatieve nieuwe techniek, een multidisciplinaire- en internationale aanpak of zelfs een bundeling van ALLE onderzoeks-krachten op het gebied van corona komt, moet het absoluut nog in belangrijke mate in de koersen verwerkt worden. Dus de beurs kan heden ten dage wel OPNIEUW doen alsof er weinig aan de hand is, iets dat ze voorafgaande aan de corona-crisis ook deed, maar de realiteit is écht anders. Al sinds het begin van de corona-crisis schrijf ik er over dat dit, afhankelijk van de politieke aanpak van het probleem, voor Grote Depressie-achtige situaties zorgt. Welnu, de beurs ging bijna 90 jaar geleden tijdens die Grote Depressie véél verder naar beneden (een keiharde crash) terwijl de huidige beurs eigenlijk niet veel meer inprijst dan een zware, nogal tijdelijke recessie. Laat mij u dan uit historische perspectief vertellen dat er nog een enorm verschil zit tussen een zware recessie en een echte depressie; dat scheelt minstens tientallen procenten beurskoersen ! En de 1e bewijzen daarvoor beginnen binnen te komen, onder meer verwoord door president Lagarde van de ECB. Die voorspelde eerder een krimp van 5-10% voor dit jaar en verlaagde dat onlangs naar 8-12%. Volgens de uitleg gaat de verwachting van een “milde neergang” naar een “middelzwaar tot zwaar negatief scenario”. Dat voorspelt weinig goeds aan de vooravond van nieuwe prognoses voor BBP en inflatie, die volgende week uitkomen. Ik ben geen doemdenker maar ook op andere gebieden rammelt het aan alle kanten: de jongste stresstest van nota bene DEENSE banken wijst uit dat alleen al diens systeembanken DKR 160 miljard tekort komen. Nú al, terwijl het grootste deel van de financieel-economische ellende van de corona-crisis (zeker voor banken) nog moet komen ! WILT u dan nog wel weten hoe de (systeem)banken er in andere landen, vooral Italië, Frankrijk, Spanje en ook Griekenland er over een paar maanden tot een jaar voorstaan ?