Zoals u weet leven we in een volledig kapitalistisch gemaakte wereld en draait eigenlijk vrijwel alles om geld. Minister Bruins van Zorg, die onder meer aangeklaagd is door farmaceut Vertex en een brandbrief van de VS-KvK (AmCham) kreeg met het verwijt dat NL-prijsbeleid van medicijnen veel te ver gaat, is dan ook niet te benijden. Hij verdedigt zich terecht én met een oproep tot transparantie over kosten van medicijnen door farmaceuten én dat die medicijnen moeten maken tegen een redelijke prijs; overigens zonder te definiëren wat redelijk is. “Ons zorgbudget is niet oneindig en ik blijf me verzetten zolang farmaceuten prijzen van medicijnen zomaar vervijf-voudigen of tonnen vragen voor een levens-reddende handeling”. En: “als producten niet beschikbaar zijn omdat ze onbetaalbaar zijn is dat in niemands belang; patiënt-belang is leidend en niet winstgevendheid van farmaceuten”. Tot aan de laatste opmerking was er niets bijzonders maar met die laatste opmerking ontkent Bruins de kapitalistische wereld waarin we leven en werken. En dat is niet alleen zeer opmerkelijk maar ook verbazingwekkend en zal hem veel tegenwerking van de farmaceuten opleveren; misschien zelfs wel TEVEEL; ten koste van patienten ! En dan nog iets anders in deze inleiding, eveneens van financiële aard. Hoe gek is het dat u een boete van € 230 krijgt voor het negeren van een rood licht (of kruis) en met een goed inkomen misschien wel 50% van dat bedrag af mag trekken voor de belasting ? Bedrijven mogen dat wel in het geval van dwangsommen, niet zelden bedragen met 5, 6 of zelfs 7 nullen, en dat is gestoord ! Want mede door dat reductie-effect zijn er bedrijven die hun schouders ophalen voor de boetes en niet zelden al vele tientallen keren een dwangsom opgelegd kregen: het kost immers een stuk minder dan het lijkt ! Het is dan ook een goede en vooral eerlijke(r) zaak zaak als minister Hoekstra (financiën) zijn toezegging om daar een einde aan te maken (wekelijks gesprek met RTL Z), nakomt …

Bernanke: “Een toekomstige crisis is veel minder goed te blussen”

Afgelopen maandag schreef ik over de beroerde situatie rondom spaargeld voor veel Amerikanen, de zeer onevenwichtig verdeelde groei en de problemen die ontstonden toen een klein miljoen ambtenaren slechts een maandje lang geen salaris kreeg. Voor een groot deel van de Amerikanen zal het herstel, inmiddels gevorderd tot 10 jaar na de kredietcrisis, dus nog helemaal niet voelen als leven in een hoogconjunctuur; integendeel. Ook het effect van het optrekken van het minimumloon, een speerpunt onder Obama (ook al mag elke staat dat zelf beslissen), lijkt nog niet voldoende verspreid te zijn en (nog) niet te zorgen voor een beter (financieel) leven. Ik schreef ook dat ik nog niet verwacht dat er een matige laat staan sterke recessie aankomt of zelfs een crisis zodat de VS waarschijnlijk nog een aantal jaren van gematigde groei heeft alvorens zij zich voor moet bereiden op slechtere tijden. Maar wat nu als die slechte tijden onverhoopt binnenkort tóch aanbreken ? Een paar uitspraken en de HBO / Vice- documentaire ‘Panic; the untold story of the 2008-Financial Crisis’ leveren een paar zeer belangrijke inzichten op over de huidige stand van zaken en een mogelijke toekomst. Eerst enkele phrases uit de documentaire: ‘het was fortuinlijk dat wij (Bernanke, Geithner en Paulson; WA) elkaar enorm aanvulden door onze karakters en ervaringen’. ‘De crisis is ontstaan door 30-40 jaar toenemende ongelijkheid, het niet meer vooruit komen voor grote groepen en de ongelijkheid die de Amerikaanse droom kapot maakt is er nog steeds’. Bernanke, in antwoord op de vraag van interviewer Wagner of de crisis een breekpunt was voor VS-populisme, antwoordde: ‘vaak leidt een crisis tot populistische reacties en dit hielp absoluut niet’. Geithner: ‘we moesten zeer onpopulaire stappen zetten en oneerlijke dingen doen om een nóg grotere schade te voorkomen’. En Bernanke over de toekomst: ‘deze regering heeft geen systeem opgezet om adequaat om te gaan met een toekomstige crisis zodat een toekomstige brand veel minder goed te blussen is’.

Deregulering maakt de VS horende doof en ziende blind voor nieuwe crisis !

Tel dit op bij het volgende: in december waarschuwde ex-Fed-baas Yellen “dat er enorme gaten in het financiële systeem zitten door nog lang niet afgemaakte regulering”. Ook “kan er een nieuwe crisis ontstaan omdat toezichthouders minder controle en middelen hebben gekregen door de recente deregulering”. En: “de instrumenten die beschikbaar zijn om met grote problemen in de VS om te gaan zijn niet talrijk”. In 2017 waarschuwde zij al voor de mogelijkheid dat er een nieuwe financiële crisis ontstaat door de neiging tot deregulering die toen ontstond. Inmiddels heeft de regering Trump daar een aantal stappen in gezet en die leverden in dezelfde maand als de waarschuwing van Yellen een stevige waarschuwing op in een ‘Editorial’ op Bloomberg. Daarin wijst men naar de oprichting van de FSOC (Financial Stability Oversight Counsel; overkoepelend orgaan dat diverse financiële sectoren moet bekijken op gevaren; WA) en de ondermijning die de regering Trump daarop pleegt. De belangrijkste machten daarin zijn het benoemen van systeem-financials en hen opleggen van extra toezicht vanuit de Fed alsmede het zoeken naar en adresseren van systematische bedreigingen. Maar: het is geen onafhankelijk instituut en de breedte van haar macht is onvoldoende. Tel daarbij op dat er op verschillende fronten aan die al beperkte macht is geknaagd door Trump en co zodat toezicht, vooral richting verzekeraars (1 van de belangrijkste oorzaken van de kredietcrisis; denk aan b.v AIG), zodat het opmerken van het problemen zwak wordt. Ook bestaat er de mogelijkheid dat dit (veel) te laat opgemerkt worden omdat veel dingen door een rechterlijke uitspraak aan het zicht onttrokken blijven. Ook haalde Trump veel geld weg bij een andere toezichthouder die onder het FSOC valt, het Office of Financial Research; hierdoor vrezen de schrijvers dat de VS doof en blind wordt voor de start van een toekomstige volgende crisis (lees: net als in 2008). Ik ben het daarmee eens en dus heeft de VS weinig tot niets geleerd van en sinds de kredietcrisis …

P.S. Door omstandigheden zijn columns en analyses van ondergetekende de komende tijd minder frequent, danwel onregelmatiger.