Het duurde ontzettend lang maar de laatste jaren begint men steeds meer te begrijpen waarom een ontzettend lange periode van loonmatiging, ingegaan in met het akkoord van Wassenaar (ik meen in 1983), ook zeer schadelijke kanten had. Al ongeveer sinds ik begon te schrijven voor deze website heb ik op dit soort gevaren gewezen, maar niet zelden leek ik een roepende in de woestijn. Terugkerend thema was steeds dat loonmatiging in economisch goede tijden economisch slecht is omdat het de koopkracht aantast. In dat soort tijden is er immers relatief veel ruimte voor meer loonstijging (lees: koopkracht) zodat de economie dan harder en langer groeit. Loonmatiging in economisch slechte tijden is in theorie een goede zaak want dat beperkt de kosten van werkgevers in tijden dat hun marges en winsten (veel) kleiner zijn. Tussen 1983 en de eeuwwisseling hebben we vooral jaren van goede tot hoge economische groei gehad maar door de loonmatiging is de koopkracht sterk beperkt gebleven; niet vreemd dus dat steeds meer mensen op de pof gingen leven en besteden. In 2007 kwam daar grotendeels een einde aan doordat duidelijk werd dat we met z’n allen teveel schulden hadden gemaakt en dat stimulering van economische groei op basis van leningen een slechte zaak is. Nog altijd wordt er in NL belang gehecht aan loonmatiging maar de vraag is of dat terecht is; eindelijk beginnen steeds meer politici die fout in te zien. Ik denk dan ook dat dit het begin is van een jarenlange loonstijging (lees: koopkracht-inhaalslag) …

‘Proof is in the pudding’ toont aan dat EU-banken nog twijfelachtig zijn

Gisteren was te lezen dat banken in zowel N- als Z-Europa nog altijd relatief makkelijk om kunnen vallen en dat er waarschijnlijk veel minder verbeterd is dan wij denken. Want banken met balansen van honderden of zelfs duizenden miljarden die heden ten dage aan het wankelen raken of nog steeds staan te wankelen is een duidelijk bewijs van het feit dat we nog (veel) te weinig progressie hebben gemaakt sinds de kredietcrisis. Het lijkt dus zonder meer onterecht dat autoriteiten, toezichthouders en uiteraard de banken zelf zich op de borst kloppen dat er zoveel verbeterd is sinds de kredietcrisis. Engelsen zeggen ‘the proof is in the pudding’ en dus zou je in dit context alleen mogen zeggen dat het op de borst kloppen terecht is als er GEEN ENKELE BANK meer omvalt. Aangezien het nog lang niet zover lijkt te zijn hebben de autoriteiten, toezichthouders en de banken vér voor hun beurt gesproken en is er helemaal nog geen sprake van een sterk verbeterde situatie. Grofweg zijn er 2 redenen voor om te verklaren waarom zulke zaken in de financiële wereld nog onvoldoende of zelfs helemaal niet zijn verbeterd. Het nogal onterecht op de borst kloppen heb ik zojuist genoemd en in de volgende alinea ga ik in op de andere reden waarom de progressie die beweert te hebben gemaakt en gedeeltelijk, grotendeels of zelfs geheel niet is …

Banken: geen woorden maar daden; bewijs dat er GEEN bank meer omvalt !

Bovenstaand verhaal  wordt bevestigd door de risicofactor van kapitaalverstrekkers: waren die rond en iets na de eeuwwisseling nog bereid om meer dan $ 2 te betalen voor een dollar boekwaarde van de banken; heden ten dage is dat in de Eurozone minder dan een dollar. Het lijkt er echter ook op dat de kredietcrisis het vertrouwen bij consumenten veel erger heeft aangetast dan zowel banken als politici hebben gedacht. Trouwe lezers en lezeressen weten dat ik daar nadrukkelijk voor heb gewaarschuwd want zeker in de financiële wereld ‘komt vertrouwen te voet en gaat te paard’. Jaarlijkse vertrouwenscijfers in zowel NL als Europa bewijzen dat: vooral consumenten hebben amper meer vertrouwen gekregen in de banken sinds de kredietcrisis ! En dat is ook logisch want het vertrouwen van mensen verspelen is niet iets wat zomaar weer ongedaan kan worden gemaakt; daar dient men jarenlang hard aan te werken. Ook moet telkens weer opnieuw, dus elk jaar, bewezen worden dat het jaarlijkse kleine beetje terugkerend vertrouwen terecht is en niet bij elk nieuw bankfaillissement opnieuw de grond in wordt getrapt. Conclusie: er zijn verbeteringen in de financiële wereld gemaakt maar op basis van bovenstaande argumenten zijn die verbeteringen op zijn gunstigst beperkt te noemen; zoniet marginaal. En dat is NOG LANG NIET voldoende om het vertrouwen van zeer kritisch geworden consumenten (grotendeels) terug te winnen …

PS. Door ziekte is er niet elke dag een column, of zijn ze soms kleiner dan normaal.